Việc tiêm vacxin cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ để phòng ngừa bệnh là hết sức cần thiết. Dưới đây là các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh bố mẹ cần phải đặc biệt lưu ý đưa con đi tiêm chủng đúng lịch và đủ liều.
Các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh
Vacxin BCG (phòng bệnh lao)
Vacxin phòng bệnh Lao được khuyến cáo tiêm cho trẻ sơ sinh trong vòng 1 tháng sau sinh. Hiện nay Việt Nam đang sử dụng loại vắc xin có tên BCG trong tiêm chủng để phòng ngừa Lao cho trẻ.
Thực tế, ngay ngày đầu tiên sau sinh, trẻ thường sẽ được tiêm phòng vacxin phòng bệnh lao luôn nếu trẻ đủ điều kiện sức khỏe, không nằm trong chế độ chăm sóc đặc biệt và phát triển ổn định.
Đối với những trẻ nằm trong chế độ chăm sóc đặc biệt, trẻ có vấn đề về sức khỏe cần được theo dõi, trẻ sinh non sẽ được tiêm phòng ngay sau khi trẻ có thể trạng tốt và cần tiêm phòng lao trong vòng 1 tháng sau sinh để đạt khả năng phòng ngừa tối đa, mang lại hiệu quả tốt nhất, hạn chế được các tác dụng phụ sau tiêm.
Tác dụng phụ sau tiêm phòng lao
Những phản ứng bình thường sau tiêm phòng lao cho thấy trẻ đã đáp ứng miễn dịch như:
Trẻ sốt nhẹ trong vòng 24h sau khi tiêm
Trong vòng 6 tuần sau khi tiêm thấy có quầng đỏ ở vị trí tiêm và bị loét nhẹ. Ở hõm nách bên cánh tay tiêm thuốc có hiện tượng nổi hạch.
Những phản ứng nghiêm trọng, mẹ cần đưa trẻ đi khám:
Trẻ bỏ ăn và sốt cao… kéo dài từ 1 đến 2 ngày
Vết tiêm bị sưng to, nổi hạch kéo dài hơn 6 tuần sau tiêm
Cần đưa trẻ đi cấp cứu ngay khi thấy trẻ sốt cao, co giật, liệt, hôn mê, khóc nhiều không dứt…
Vacxin 6in1 (vacxin phòng bệnh ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, viêm màng não do H.influenzae týp B, viêm phổi)
Đây là loại vacxin phòng tránh đồng thời 6 bệnh ở trẻ nhỏ ở những năm đầu đời (đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi) rất huy hiểm bao gồm: bệnh ho gà, bệnh bạch hầu, bệnh uốn ván, bệnh bại liệt, bệnh viêm gan B, viêm màng não do H.influenzae týp B và bệnh viêm phổi.
Tiem vacxin 6 trong 1 cho trẻ sơ sinh đúng theo phác đồ điều trị của bác sĩ vô cùng quan trọng. Trẻ sẽ được tiêm 4 mũi tất cả và hoàn thành trước 2 tháng tuổi. Giai đoạn sơ sinh (trước 6 tháng) trẻ sẽ được tiêm 3 mũi, mỗi mũi cách nhau tối thiểu 1 tháng.
Mũi thứ 4 (mũi tiêm nhắc lại để tăng khả năng phòng bệnh) được tiêm cách mũi thứ 3 1 năm và phải hoàn thành trước khi trẻ được 24 tháng tuổi. Cụ thể, phác đồ tiêm vacxin 6 trong 1 như sau:
3 mũi tiêm 6in1 cơ bản mà trẻ sơ sinh cần hoàn thành trước khi được 6 tháng:
Mũi tiêm 1: Được tiêm khi trẻ đủ 2 tháng (tính đủ 60 ngày sinh)
Mũi tiêm 2: Trẻ được tiêm khi đủ 3 tháng tuổi (Cách mũi tiêm thứ 1 tối thiểu 1 tháng (tức 30 ngày)
Mũi thứ 3: Trẻ tiêm khi được 4 tháng tuổi (Cách mũi tiêm thứ 2 tối thiếu 1 tháng (tối thiểu 30 ngày).
Mũi tiêm nhắc lại 6in1 cần hoàn thành trước khi trẻ đủ 24 tháng tuổi:
Mũi 4 (mũi tiêm nhắc lại): Sau khi tiêm mũi thứ 3 được 1 năm trẻ sẽ được tiêm mũi này và cần hoàn thành mũi tiêm trước khi trẻ được 24 tháng tuổi.
Qua phác đồ tiêm 6in1 này chắc chắn mẹ đã hiểu được rằng: cần đưa con đi tiêm theo đúng lịch tiêm chủng của con để đảm bảo con hoàn thành được các mũi tiêm đúng theo phác đồ và đạt được hiệu quả phòng ngừa tốt nhất.
Vacxin Synflorix
Synflorix là vacxin phòng ngừa các bệnh nguy hiểm do vi khuẩn phế cầu khuẩn gây ra như viêm tai giữa cấp, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, viêm phổi,…
Phác đồ tiêm vacxin phế cầu Synflorix cho trẻ như sau (Có 3 phác đồ dành cho các độ tuổi khác nhau)
Tiêm vacxin phế cầu cho trẻ sơ sinh từ 6 tuần đến 6 tháng tuổi
Mũi 1: Trẻ có thể tiêm mũi đầu tiên ngay sau khi đủ 6 tuần tuổi
Mũi 2: Được tiêm cách mũi 1 tối thiểu 1 tháng
Mũi 3: Tiêm cách mũi tiêm thứ 2 tối thiểu 1 tháng
Mũi nhắc lại (mũi 4): Tiêm cách mũi tiêm thứ 3 tối thiểu 6 tháng
Phác đồ tiêm vacxin phế cầu cho trẻ nhỏ từ 7 đến 11 tháng tuổi
Áp dụng phác đồ tiêm 3 mũi đối với trẻ từ 7 đến 11 tháng tuổi chưa được tiêm phòng vacxin phòng ngừa phế cầu Synflorix trước đó bao gồm 2 mũi tiêm cơ bản và 1 mũi tiêm nhắc lại. trong đó mũi thứ 2 được tiêm cách mũi 1 tối thiểu 1 tháng. Mũi nhắc lại được tiêm cách mũi thứ 2 ít nhất 2 tháng và đảm bảo trẻ trên 1 tuổi.
Phác đồ tiêm vacxin Synflorix đối với trẻ lớn từ 1 đến 5 tuổi
Trẻ ở độ tuổi này chỉ cần tiêm 2 mũi (áp dụng khi trước đó trẻ chưa từng tiêm phòng vacxin phế cầu khuẩn Synflorix). Khoảng cách giữa các mũi tiêm tối thiểu 2 tháng.
Vacxin phòng ngừa tiêu chảy do virus Rota gây nên
Theo nghiên cứu thì nguyên nhân gây bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ em đặc biệt là ở trẻ sơ sinh chủ yếu là do virus Rota gây nên. Do đó, cho trẻ sơ sinh uống vacxin Rota để phòng ngừa bệnh tiêu chảy do virus Rota gây ra cho trẻ là hết sức cần thiết.
Vacxin được sử dụng qua đường uống và tuỳ thuộc vào từng loại vacxin (Của Mỹ, Việt Nam hay Ấn Độ) sẽ có phác đồ cho trẻ uống khác nhau.
Vacxin phòng ngừa viêm màng não mô cầu BC và AC
Hiện nay, tiêm vacxin cho trẻ sơ sinh ngày càng được chú trọng trong đó việc tiêm phòng bệnh viêm màng não mô cầu cho trẻ cũng được quan tâm hơn. Việt Nam có 2 loại vacxin là não mô cầu BC và não mô cầu BC phòng ngừa viêm màng não mô cầu tuýp A, B và tuýp C gây ra. Mẹ nên đưa bé đi tiêm cả 2 loại vacxin này để bé được phòng bệnh viêm màng não mủ do các tuýp A, B và C gây ra vì mỗi loại vacxin chỉ có khả năng phòng ngừa một số chủng vi khuẩn nhất định. Cụ thể:
Vacxin phòng ngừa não mô cầu BC:
Vacxin não mô cầu AC phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu tuýp B và tuýp C. Loại vacxin này được tiêm cho trẻ trên 6 tháng tuổi. Trẻ cần tiêm 2 mũi: Mũi thứ 2 (mũi nhắc lại) cách mũi tiêm đầu tiên ít nhất 2 tháng.
Vacxin phòng ngừa não mô cầu AC:
Vacxin não mô cầu AC phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu tuýp A và tuýp C. Vacxin này được tiêm cho trẻ trên 2 tuổi (tiêm mũi đầu tiên) và nhắc lại sau 3 đến 5 năm nhắc lại 1 lần. Trẻ có thể được tiêm phòng ngay khi trẻ đủ từ 6 tháng tuồi trong trường hợp trẻ đã tiếp xúc trực tiếp với người bị nhiễm vi khuẩn não mô cầu Meningococcal A+C.
Tiêm vacxin phòng ngừa cúm cho trẻ
Cúm là căn bệnh thường gặp không chỉ ở người lớn mà cả trẻ em. Mỗi năm cúm lại biến đổi chủng mới do đó bố mẹ cần cho trẻ đi tiêm vacxin phòng bệnh đúng theo lịch tiêm chủng ngay khi trẻ đủ trên 6 tháng tuổi và tiêm nhắc lại hàng năm để đảm bảo sức khoẻ tốt nhất cho trẻ.
Vacxin phòng bệnh cúm được tiêm 2 mũi, mỗi mũi cách nhau 1 tháng và được nhắc lại hàng năm (cách mũi thứ 2 thời gian 1 năm).
Vacxin phối hợp 3in1 phòng ngừa sởi – quai bị – rubella (MMR)
Đối với trẻ đã tiêm phòng sởi đơn lúc 9 tháng thì khi trẻ được 15 tháng trở đi sẽ tiêm vacxin sởi – quai bị – rubella (MMR)
Đối với trẻ chưa từng tiêm sởi đơn trước đó sẽ được tiêm vacxin MMR (sởi – quai bị – rubella) mũi đầu tiên khi trẻ đủ từ 12 đến 15 tháng tuổi và tiêm nhắc lại trong giai đoạn trẻ 4 đến 6 tuổi.
Tiêm vacxin phòng ngừa thuỷ đậu
Thuỷ đậu là vacxin được tiêm cho trẻ nhỏ trên 1 tuổi và người lớn. Tiêm vacxin là cách phòng ngừa bệnh thuỷ đậu lâu dài và hiệu quả nhất giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus gây bệnh thuỷ đậu.
Vacxin phòng thuỷ đậu được tiêm 2 mũi: Mũi đầu tiên khi trẻ đủ từ 12 tháng và mũi nhắc lại được tiêm trong giai đoạn trẻ từ 4 đến 6 tuổi.
Để đảm bảo an toàn cho trẻ trong tiêm chủng đặc biệt là khi tiêm vacxin cho trẻ sơ sinh cũng như trẻ nhỏ, các mẹ cần tuân thủ đúng theo quy định trong tiêm chủng để đề phòng những tình huống xấu không may xảy ra:
Khai báo chính xác tình trạng sức khoẻ của trẻ, những bệnh trẻ gặp phải và những thuốc trẻ đã sử dụng gần đây, tiền sử dị ứng của trẻ…
Theo dõi phản ứng sau tiêm của trẻ tại cơ sở tiêm chủng 30 phút.
Theo dõi các biểu hiện bất thường sau tiêm của trẻ tại nhà trong vòng 48 giờ sau tiêm.
Các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh cha mẹ cần nhớ
Ngoài ra còn một số vacxin khác mẹ có thể tìm hiểu và tiêm cho con. Việc tiêm vacxin cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ để phòng ngừa bệnh là hết sức cần thiết nên các mẹ cần lưu ý đưa con đi tiêm đúng lịch và tuân thủ đúng theo phác đồ các mẹ nhé!
Những lưu ý khi đưa trẻ đi tiêm phòng
Trước khi tiêm chủng
Bố mẹ cần tránh cho trẻ ăn hoặc bú quá no, tuy nhiên cũng không nên vì vậy mà để trẻ đói bởi điều này có thể sẽ khiến trẻ bị hạ đường huyết sau khi tiêm.
Vệ sinh thân thể sạch sẽ cho trẻ để hạn chế tình trạng nhiễm trùng. Ngoài ra, mẹ hãy cho trẻ mặc trang phục đơn giản để giúp bác sĩ dễ thao tác hơn trong quá trình tiêm phòng. Mẹ cần mang theo đầy đủ hồ sơ, giấy tờ của trẻ, đặc biệt là sổ tiêm chủng trước đó.
Trước khi tiêm, ba mẹ đừng quên trao đổi với bác sĩ tình trạng sức khỏe của trẻ, có bị suy dinh dưỡng, có mắc bệnh cấp tính (như sốt, viêm phổi, viêm phế quản…), tiền sử bệnh tật, dị ứng với thuốc, hóa chất, thức ăn…
Nếu ở những mũi tiêm trước trẻ có dấu hiệu dị ứng, sốt…, mẹ nên báo với bác sĩ để có phương án xử lý kịp thời trong tình huống khẩn cấp.
Sau khi tiêm
Sau khi trẻ tiêm chủng xong, mẹ không nên đưa trẻ về ngay mà cần ở lại theo dõi 15-30 phút để đề phòng việc trẻ bị sốc phản vệ.
Nếu trẻ không có bất kỳ phản ứng nào, mẹ có thể đưa con về nhà nhưng vẫn cần theo dõi thêm. Theo dõi xem trẻ có sốt không, biểu hiện bên ngoài da, cử chỉ, quấy khóc, bú mẹ có bình thường không, đi ngoài thế nào. Đặc biệt là với những trẻ tiêm lần đầu khi ở 2 tháng tuổi, tiêm mũi đầu tiên và tiêm vắc xin 5 trong 1.
Ở những trẻ cơ địa nhạy cảm, vết tiêm có thể bị sưng đỏ, nổi cục cứng nhưng mẹ không cần quá lo lắng, hiện tượng này sẽ tự biến mát sau 6 – 8 tiếng. Lúc này, mẹ cần chườm mát lên vết tiêm của trẻ (không chườm nóng) để giảm đau, cho trẻ uống nhiều nước, bú mẹ nhiều hơn, mặc đồ thoáng.
Sau 24 giờ tiếp theo, mẹ có thể chườm nóng để các vết sưng tấy mau biến mất, giúp da dễ trao đổi với môi trường bên ngoài và nhanh chóng phục hồi.
Ngoài ra, hiện nay cũng có một số mẹ truyền tai nhau kinh nghiệm xát chanh hoặc đắp một lát khoai tây mỏng vào chỗ tiêm nhằm mục đích giảm đau, sưng tấy cho trẻ. Tuy nhiên, cách làm này không được các chuyên gia y tế khuyến khích vì làn da của trẻ vô cùng nhạy cảm, làm vậy có thể tăng nguy cơ nhiễm khuẩn cho vết tiêm.
Trường hợp trẻ sốt nhẹ, sốt 37-38 độ C, mẹ có thể dùng các biện pháp làm mát, hạ nhiệt, thuốc hạ sốt đặt hậu môn. Nếu sốt trên 38 độ thì dùng thuốc hạ sốt, tác dụng nhanh hơn.
Trường hợp không nên tiêm phòng cho trẻ
Mỗi loại vắc xin chống chỉ định với từng nhóm trẻ khác nhau. Chẳng hạn với vắc xin phòng lao, những trẻ sinh non, cân nặng dưới 2,5 kg phải tạm thời lùi thời điểm tiêm. Vắc xin được tiêm trong tháng đầu tiên đến 2 tháng tuổi. Do đó, trước khi đi tiêm phòng cho trẻ, mẹ cần tìm hiểu xem trẻ có thuộc đối tượng tiêm phòng hay không, đồng thời trao đổi với bác sĩ về tình hình hiện tại của trẻ.
Một số trường hợp khác trẻ cũng không nên tiêm phòng, đó là: trẻ đang mắc bệnh cấp tính, thường biểu hiện sốt cao, mệt mỏi, ho, sổ mũi, tiêu chảy; trẻ mắc bệnh liên quan đến dị ứng, miễn dịch,…
Trên đây là những chia sẻ của Danavac.com về vấn đề các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh. Hy vọng các bậc cha mẹ đã có được những thông tin hữu ích cho mình.
